Het wettelijk erfrecht: wie erft wat?

Bij uw overlijden zal uw vermogen worden verdeeld onder uw erfgenamen. Wie uw erfgenamen zijn en wat zij uit uw nalatenschap verkrijgen hangt dus af van uw familiale situatie.

Zo deelt de wet uw bloedverwanten op in 4 groepen, de zogenaamde ordes. Een voorgaande orde sluit een verdere orde uit. Echter, niet alle bloedverwanten binnen eenzelfde orde zullen ook erven. Er moet ook rekening gehouden worden met de graad van verwantschap. Dit betekent dat enkel diegenen die het dichts bij de overledene staan, erven.

Het wettelijk erfrecht houdt daarnaast ook rekening met uw huwelijkspartner als die op het moment van overlijden nog in leven is.

Eerste orde

Tot de eerste orde behoren uw afstammelingen. Heeft u kinderen, dan erven zij uw gehele nalatenschap. Tenzij u gehuwd bent. Dan erven de kinderen de blote eigendom van de nalatenschap en de langstlevende echtgenoot of echtgenote het vruchtgebruik.

Ook kleinkinderen behoren tot de eerste orde. Zij staan echter verder in de graad. Uw kind sluit bijgevolg uw kleinkind uit als erfgenaam. Hierop bestaat echter een uitzondering. Indien uw kind reeds vooroverleden is, zullen zijn/haar kinderen de plaats innemen van hun ouder en alsnog van u erven.

Tweede orde

Laat u geen afstammelingen na, dan erven uw ouders elk 1/4de van uw nalatenschap en uw broers en zussen het resterende deel.

Bent u gehuwd, dan verkrijgt uw huwelijkspartner de volle eigendom van uw aandeel in de (eventuele) huwgemeenschap en van uw aandeel in de goederen die in exclusieve onverdeeldheid aan u beiden toebehoren, zoals bv. de gezinswoning die u beiden elk voor de helft met eigen gelden heeft aangekocht.

Verder krijgt uw partner ook nog het vruchtgebruik van de overige goederen behorende tot uw eigen vermogen. Uw ouders en uw broers en/of zussen erven in dat geval dus enkel nog de blote eigendom van deze resterende eigen goederen.

Derde orde

Heeft u ook geen broers of zussen, dan erven de ascendenten: de ouders, grootouders en overgrootouders. In dit geval treedt er kloving op en zal uw nalatenschap in principe voor de helft toekomen aan de dichtste ascendenten langs moederszijde en de wederhelft aan die langs vaderszijde. Is er ook een langstlevende echtgenoot of echtgenote, dan verkrijgen de ascendenten ook hier enkel de blote eigendom van uw eigen goederen (=alle eigen goederen die niet in exclusieve onverdeeldheid aan u beiden toebehoren).

Vierde orde

Wanneer er ook geen ascendenten zijn, erven uw ooms, tantes, neven en nichten. Ook hier wordt de nalatenschap in twee helften verdeeld tussen de moederlijke en vaderlijke lijn. Zij erven echter niets, indien u een huwelijkspartner nalaat. hij of zij verkrijgt dan uw gehele nalatenschap in volle eigendom.

Samenwonende partners

De feitelijk samenwonende partner is geen wettelijke erfgenaam. Deze erft m.a.w. niets uit de nalatenschap van de eerststervende. De wettelijk samenwonende partner heeft een beperkt erfrecht en verwerft enkel het vruchtgebruik op de gezinswoning en de inboedel.

Andere verdeling mogelijk?

Mogelijks wenst u de verdeling van uw nalatenschap enigszins anders te organiseren dan de wet voorschrijft: een grotere bescherming voor uw partner, het zoveel mogelijk onterven van een kind of net het bevoordelen, het nalaten van goederen aan derden (stiefkinderen of een goede vriend), ...

Elke familie is anders en zo ook de behoeften en wensen op het vlak van successieplanning. Wenst u meer informatie over uw specifieke situatie of wilt u afwijken van de wettelijke erfenisverdeling, naam dan gerust contact op. We bekijken het graag met u.